Trong mấy chục năm hành nghề khám chữa bệnh bằng y học cổ truyền, khi tôi chuẩn đoán bệnh nhân bị thận âm hư hay thận dương hư, thận khí hư, thận Thủy hay thận hỏa hư, rất nhiều lần bệnh nhân hỏi tôi là: ” em mới đi khám ở bệnh viện, hai quả thận của em vẫn hoạt động bình thường mà…” Và cũng rất nhiều lần tôi giải thích cho bệnh nhân. Hôm nay, tôi có bài viết kỹ hơn về vấn đề tạng thận Đông y và Tây y hiểu như thế nào là đúng. Mời các bạn tham khảo biết rõ hơn về những khác biệt giữa hai nền y học trong vấn đề này.
I/ Công năng của tạng thận đông y
1/Thận chủ thủy dịch :
Một trong những tính năng đứng đầu của tạng thận đông y là chủ trì và điều tiết tân dịch, đóng vai trò quan trọng trong cân bằng nước và muối của cơ thể. Quá trình này bao gồm các bước như sau:
Đầu tiên, thực phẩm được tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng trong đường tiêu hóa. Chất tinh vi được hấp thụ trong tiêu trường và đại tràng dưới sự hỗ trợ của tỳ, sau đó chuyển hóa thành tân dịch.
Sau đó, tân dịch được phân bố khắp cơ thể thông qua các cơ quan và hệ thống khác nhau như tỳ, phế, thận và tam tiêu. Trong quá trình này, thận đóng vai trò quan trọng trong việc loại bỏ các chất thải và chất cặn bã có hại từ tân dịch.
Khi tân dịch đã được trao đổi và các chất thải đã được loại bỏ, nó sẽ được đưa ra khỏi cơ thể thông qua các kênh tiết niệu như đường tiểu, mồ hôi và hơi thở.
Do đó, thận là một phần quan trọng trong quá trình điều tiết và duy trì sự cân bằng nước và muối của cơ thể.
2/Thận đông y chủ việc nạp khí:
Thận Đông y còn có chức năng chủ nạp khí là một khái niệm trong y học cổ truyền, nó không phải là một khái niệm được sử dụng trong y học hiện đại. Tuy nhiên, nếu hiểu theo cách rộng hơn, thì thận và phổi có một mối liên hệ chặt chẽ trong quá trình hô hấp.
Phổi là cơ quan chịu trách nhiệm chính trong quá trình hô hấp của cơ thể, trong đó khí oxy được hít vào và khí carbon dioxide được thải ra khỏi cơ thể. Thận và phổi có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, trong đó thận giúp duy trì độ ẩm và áp suất khí trong phổi để duy trì độ sâu khi hô hấp.
Khi thận hoạt động tốt, nó sẽ giúp cân bằng nước và muối trong cơ thể, tăng cường sức khỏe chung và hỗ trợ cho các cơ quan khác trong cơ thể hoạt động tốt hơn. Tuy nhiên, việc thận giúp phổi duy trì độ sâu khi hô hấp
Trên lâm sàng những bệnh nhân được đông y chẩn đoán là thận hư thì thường hay có triệu chứng Hơi Thở ngắn gấp khó thở ở nhịp hít vào
3/Thận đông y chủ cốt tủy :
Thận chủ cốt tủy trong Đông y. Thận chủ cốt tủy có liên quan trực tiếp đến khả năng hấp thu canxi và quá trình phát triển sinh lý của xương. Nếu Thận bị hư hỏng, sẽ dẫn đến sự thiếu hụt canxi và có thể gây lão hóa xương, bệnh xương khớp, chân tay nhức mỏi yếu. Việc duy trì sức khỏe của Thận rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của xương.
4/Thận đông khai khiếu ra tai:
đây là một khía cạnh trọng yếu nhưng hơi trừu tượng của chức năng thận. Khi thận bị hư hại, có thể gây ra các triệu chứng như tai ù, tai điếc, giảm thính lực. Tương tự, can khai khiếu ở mắt Bởi vậy khi can hư thì, có thể gây ra các triệu chứng như mắt có màu vàng…
5/Thận đông y chủ nhị tiện :
Thận chủ nhị tiện” nghĩa là thận có vai trò chủ tiểu tiện và đại tiện, hay nói cách khác là thận có tác dụng điều tiết tổng quát cho hai đường tiêu hóa và đường tiết niệu.
trên lâm sàng khi thận hư thì bệnh nhân thường rối loạn ở đường tiểu tiện như tiểu són, tiểu buốt, tiểu không hết … tiểu nhiều . Còn đối với đường đại tiện thì khi thận âm hư sẽ gây táo bón hoặc hoặc đại tiện lỏng khó đi nóng rát hậu môn. Khi thận dương hư thì sẽ gây hiện tượng phân lỏng và đặc hữu nhất là ngũ canh tiết tả có nghĩa là bệnh nhân hay đi đại tiện phân lỏng vào sáng sớm (Lúc canh năm).Vậy nên thận Đông Y rất quan trọng với hệ tiết niệu về hệ tiêu hóa
6/ Thận đông y chủ tàng tinh:
Tàng có nghĩa là chứa là cất giữ tinh khí. Tinh tàng được lưu trữ trong thận bao gồm hai nguồn gốc: tinh tiên thiên từ bố mẹ. Vấn đề này nó tương đương với hệ sinh dục ở nam và nữ cụ thể là tương đương với trứng ở nữ và tinh trùng ở Nam. xuất tinh sớm, mộng tinh, di tinh, tinh trùng yếu, trứng lép trong đông y đều là bệnh của tạng thận. Tinh hậu thiên Là dinh dưỡng từ đồ ăn thức uống mang lại vấn đề này nó tương đương với hệ tiêu hóa. Cụ thể là chất dinh dưỡng do hệ tiêu hóa hấp thụ
xin nói thêm 1 vấn đề nữa ở phần này tạng thận trong Đông y tương đương với cơ quan sinh dục của nam và nữ điều này lý giải tại sao đông y lại nói bổ thận thì mạnh được xương khớp
Theo y học hiện đại Hoóc môn sinh dục có tác động rất lớn đến sức khỏe của xương khớp. Các hoóc môn này giúp tăng cường độ dày và sức bền của xương, đồng thời cũng ảnh hưởng đến quá trình tái tạo các tế bào trong xương.
Testosterone và xương khớp
Testosterone là một hoóc môn sinh dục nam giới (nó cũng có ở nữ giới nhưng ít hơn) quan trọng nhất. Nó có tác dụng làm tăng sản xuất các tế bào xương và điều tiết quá trình hấp thụ calcium trong xương. Điều này giúp cải thiện độ dày và sức bền của xương, từ đó giảm nguy cơ loãng xương và gãy xương ở người già.
Ngoài ra, testosterone còn giúp duy trì sự cân bằng giữa quá trình phân huỷ và tái tạo xương, giúp giảm nguy cơ các vấn đề liên quan đến xương khớp như viêm khớp và loạn dược khớp.
Estrogen và xương khớp
Estrogen là một hoóc môn sinh dục nữ giới (nó cũng có ở nam giới nhưng ít hơn) quan trọng nhất.Estrogen đóng một vai trò quan trọng trong chuyển hóa xương. Nó thúc đẩy sự khác biệt và hoạt động của các nguyên bào xương, các tế bào chịu trách nhiệm hình thành xương. Estrogen cũng ức chế hoạt động của các tế bào hủy xương, chịu trách nhiệm cho quá trình sinh xương hoặc hủy xương. Bằng cách giảm hoạt động hủy cốt bào, estrogen giúp duy trì sự cân bằng giữa quá trình hình thành và tái hấp thu xương, do đó duy trì mật độ và sức mạnh của xương. Trong thời kỳ mãn kinh, khi nồng độ estrogen suy giảm, phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh loãng xương cao hơn do mất xương nhanh hơn
Estrogen cũng có tác dụng giảm viêm, đau trong các bệnh liên quan đến xương khớp như viêm khớp và loạn dược khớp.
Progesterone và xương khớp
Progesterone, chủ yếu tham gia vào hệ thống sinh sản nữ, có mối quan hệ phức tạp với sức khỏe của xương. Vai trò của nó trong chuyển hóa xương không được hiểu rõ như của estrogen. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy rằng progesterone có thể có tác dụng điều chỉnh quá trình tái tạo xương. Nó có thể tăng cường hoạt động của nguyên bào xương và ức chế hoạt động của nguyên bào xương, góp phần bảo tồn xương. Khi mang thai, nồng độ progesterone tăng lên đáng kể và loại hormone này cùng với estrogen giúp duy trì sức khỏe của xương.
Progesterone là hoóc môn sinh dục nữ giới quan trọng thứ hai sau estrogen. Nó có tác dụng ổn định độ dày của xương, đồng thời cũng giúp duy trì sự cân bằng giữa quá trình tái tạo và phân huỷ xương.
Tuy nhiên, nồng độ progesterone cao hoặc thấp vượt quá mức bình thường có thể gây ra các vấn đề liên quan đến xương khớp, bao gồm loãng xương và viêm khớp.
Hormone tăng trưởng (GH):
GH, được sản xuất bởi tuyến yên, rất quan trọng cho sự tăng trưởng và phát triển của xương, đặc biệt là trong thời thơ ấu và thanh thiếu niên. GH kích thích sản xuất yếu tố tăng trưởng giống insulin 1 (IGF-1), đây là yếu tố thiết yếu trong quá trình phát triển, tái tạo và khoáng hóa xương. Thiếu GH trong thời thơ ấu có thể dẫn đến giảm chiều dài và mật độ xương.
Điều quan trọng cần lưu ý là sự mất cân bằng hoặc thiếu hụt các hormone sinh dục này có thể có tác động tiêu cực đến sức khỏe của xương và khớp. Các tình trạng như thiếu hụt estrogen trong thời kỳ mãn kinh, thiếu hụt testosterone ở nam giới (thiểu năng sinh dục) và thiếu hụt hormone tăng trưởng có thể làm tăng nguy cơ loãng xương, viêm xương khớp và các rối loạn về xương khác.
Tóm lại, hormone sinh dục, bao gồm estrogen, testosterone, progesterone và hormone tăng trưởng, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì mật độ xương, sức mạnh của xương và chức năng khớp. Tác dụng của chúng đối với quá trình chuyển hóa xương liên quan đến việc thúc đẩy quá trình tạo xương, ức chế quá trình hủy xương và điều chỉnh hoạt động của các tế bào xương. Duy trì cân bằng nội tiết tố là rất quan trọng cho sức khỏe xương khớp tối ưu và giảm nguy cơ rối loạn xương.
7/ Thận đông y tàng chứa dĩ vãng
trong y học Phương Đông lưu truyền một thành ngữ : “Tâm chủ tương lai, thận tàng dĩ vãng” là một câu thành ngữ trong đông y . Ý nghĩa của câu thành ngữ này là tâm là chủ động, có khả năng điều khiển tương lai giúp ta tư duy phát minh ra những điều mới mẻ, còn thận là chủ thụ động, là nơi chứa lưu giữ lại quá khứ nó chính là những trải nghiệm những trí nhớ những ký ức những kinh nghiệm trong cuộc sống của chúng ta về phần này tạm thời trong Đông y tương ứng với não bộ trong y học hiện đại Vậy nên bổ thận Đông y còn có nghĩa là bổ não Tôi sẽ nói kỹ vấn đề này với các bạn trong một dịp khác
II/ Công năng của tạng thận y học hiện đại:
1/ Lọc máu :
Một trong những tính năng hàng đầu của thận là lọc máu và loại bỏ các chất độc hại, chất cặn bẩn, chất béo thừa, đường huyết, muối và nước thừa ra khỏi cơ thể thông qua quá trình tạo nước tiểu.
2/ Duy trì cân bằng nước và điện giải
Tác dụng duy trì cân bằng nước và điện giữa các tế bào và mô trong cơ thể cũng rất quan trọng nó giúp điều hòa huyết áp bằng cách tạo ra hormone như renin, angiotensin, aldosterone và prostaglandin.
3/ Tham gia vào quá trình sản xuất erythropoietin (EPO)
thận tham gia vào quá trình sản xuất erythropoietin (EPO) để kích thích sản xuất hồng cầu trong cơ thể.
4/ Tham gia vào quá trình hấp thu điều tiết canxi
Để đảm bảo sự vững chắc của xương, thận không trực tiếp giúp hấp thu canxi nhưng nó có vai trò quan trọng trong việc cân bằng nồng độ canxi trong cơ thể thông qua việc giải phóng hoặc hấp thụ lại canxi trong máu. Khi nồng độ canxi trong máu quá thấp, thận sẽ giải phóng canxi từ xương ra máu để tăng nồng độ canxi trong máu. Ngược lại, khi nồng độ canxi trong máu quá cao, thận sẽ hấp thụ canxi từ máu vào xương để giảm nồng độ canxi trong máu.
5/ Duy trì độ axit và kiềm trong cơ thể.
Thận tham gia vào quá trình điều tiết nồng độ các chất dinh dưỡng, khoáng chất và các chất điều tiết khác trong máu.
6/ Thận điều tiết nồng độ nước và muối trong cơ thể
bằng cách điều tiết nồng độ nước và muối trong cơ thể, từ đó giúp duy trì độ ẩm và sự linh hoạt của phế quản và phổi. Khi nồng độ nước trong cơ thể thấp, thận sẽ giảm bài tiết nước để giữ cho cơ thể không bị mất nước quá nhiều, đồng thời giảm mất muối qua niệu quản. Điều này giúp giữ cho các bộ phận hô hấp không bị khô và giảm nguy cơ viêm nhiễm.” tính năng này là của thận hay tuyến thượng thận
III/ tạng thận Đông y và Tây y hiểu như thế nào là đúng :
Thận Đông y và Tây y là hai cơ quan khác nhau với các tính năng giống nhau nhưng cũng có nhiều tính năng khác nhau. Ví dụ như tính năng liên quan đến trí nhớ như thận tàng Dĩ Vãng chỉ có trong Đông y, hay như bạn bị bệnh ù tai phải được chữa bằng thuốc bổ thận theo Đông y nhưng đó lại không phải là phương pháp chữa bệnh hợp lý theo Tây y trong khi các bệnh liên quan đến thận trong Đông y như thận âm hư hay thận dương hư không tương đương với các vấn đề y tế liên quan đến thận trong y học Tây y. Do đó, nếu bạn được chuẩn đoán bị thận âm hư hoặc thận dương hư bởi các bác sĩ hoặc các Lương Y trong Đông y, đó không đồng nghĩa với việc hai thận lọc máu của bạn đã bị tổn thương.Vậy nên thuốc bổ thận của Đông và Tây y là hai loại hoàn toàn khác nhau
Liên Hệ Lương Y
Gọi ngay