Thùng nuôi ong từ xốp phế liệu

(đề tài dự thi khoa học sáng tạo tỉnh Ninh Bình
2010 – 2011)

​

Lương Y : Phạm Ngọc & thùng ong bằng xốp trong ct  NHÀ SÁNG CHẾ SỐ 21

       Tôi cũng chẳng biết nhà tôi nuôi ong tự bao giờ, chỉ biết khi tôi còn bé đã thấy ông nội tôi là một lương y khám chữa bệnh cho bà con trong làng ngoài xã và trong nhà có khoảng 7-8 đàn ong để trong vườn. ngoài sân,dưới mái hiên…Khi ấy thùng ong của ông tôi chỉ làm bằng 1 loại gỗ duy nhất là gỗ sung, ông tôi bảo: “ong chỉ thích ở thùng gỗ sung mà thôi” .  Nghe ông tôi kể hồi kháng chiến (cả chống pháp và chống mỹ), nhà tôi là nơi làm việc và đóng quân của bộ đội,công an, cùng nhiều cơ quan khác…  nhiều cán bộ, chiến sỹ khi đó bị thương, bị ốm được chữa bệnh bằng phương pháp dùng nọc ong châm cứu và và mật ong trộn thuốc để chữa dạ dày (nhà tôi có phương thuốc chữa dạ dày rất công hiệu) ,rồi mật ong  pha cao dê để phục hồi sức khỏe sau ốm dậy (hiện nay cao dê nhà tôi đã được Bộ Y tế cấp phép lưu hành trên toàn quốc)… Đến khi hòa bình gia đình tôi vinh dự được nhận huy chương kháng chiến loại huy chương cấp cho gia đình hẳn hoi nhưng nói gì thì nói trong tấm huân trương đó cũng có công một phần của của những  chú ong nhỏ bé.

Thế rồi ông tôi qua đời tôi theo cha mẹ chuyển xuống ở TPN BÌNH nhưng tôi vẫn kế nghiệp ông làm thuốc và cũng thừa kế luôn cái nghiệp …ong của cụ. Tôi thường nuôi khoảng 15 – 20 đàn ong nội . Vào mùa đông giá rét ong chết nhiều thế đàn giảm sút thương ong tôi  thường cắt mảnh xốp lót bên trong thùng để chống rét cho ong vào mùa hè do ở thành phố chật trội nên việc để ong trên mái là không thể nên tôi cứ phải mang ong đi gửi rất vất vả mỗi khi kiểm tra chăm sóc chúng. Tôi nghĩ mình lót xốp vào trong thùng mà ong vẫn ở, vẫn tiếp nhận chỉ có điều xốp bị ong gặm nát hết. Tôi lại nghĩ ong có thêt làm tổ trong hốc đá, cột điện (do một lần tình cờ bắt một đàn ong trông cột điện) được thế thì sao mình không dùng xi măng bọc xốp lại nhỉ … và thế là thùng ong bằng xốp ra đời

tôi nghĩ ra việc tận dụng thùng xốp đựng hoa quả rồi quét xi măng bảo vệ .Tôi thường dùng loại thùng đựng quýt Trung Quốc. Nó có kích thước trong lòng khoảng:

 – rộng : 28cm        ;       dài:45cm         ;        cao : 30cm

 Qua nhiều lần cải tiến tôi tìm ra được cách hiệu quả nhất mà không dùng tới gỗ đó là:

– Lấy xi măng cát đắp gờ gác tai cầu, dùng nước xi măng pha với sơn xây dựng quét khắp trong ngoài, để khô; rồi đặt các cầu ong vào như đối với thùng gỗ. Và tôi đã thành công. Thực tế cho thấy, ong rất thích ở loại thùng này (chưa bao giờ ong của tôi bốc bay)

*cách làm cụ thể như sau:

 – dùng dây thép 3ly (nên dùng dây mạ kẽm để chống rỉ sét) uốn hình chữ U có chiều dài khoảng 5cm , chiều rộng khoảng 3cm xuyên qua thùng xốp cách miệng thùng khoảng 3cm làm cầu nối giữ 2 phần xi măng trong ngoài(xem hình vẽ)

 – xi măng + cát bê tông tỉ lệ 1/3 – đặt thước cữ đắp như đắp chỉ,phào thợ nề(xem hình vẽ)

lưu ý: do thùng xốp tận dụng nên có kích thước không đều nhau bởi vậy độ dày gờ gác tai cầu phải hết sức lưu ý nên làm mực hệt theo khung cầu

-ván ngăn tôi sử dụng loại xốp cứng (vỏ thùng nho Mỹ)loại này cứng lại dai nên ong không gặm được

mặt cắt đứng

mặt cắt ngang

 –khi đắp xi măng đặt đứng thùng theo chiều mũi tên hướng lên như hình dưới đây .Đắp 2 phần A1 trước chờ xi măng cứng(khoảng12h) nhẹ nhàng lật lên đắp nốt 2 phần kia

chờ 24h xi măng cứng có thể quét nước xi măng trong ngoài .Bên trong là quét để ong không gặm thủng , bên ngoài quét là để bảo vệ thùng và mỹ quan xi măng để quét pha như sau : nước xi pha đặc thêm sơn xây dựng(không được dùng sơn dầu) hoặc keo sơ dừa, hoặc vôi nước để tăng độ dẻo và thùng không bị chảy nước ngày nồm nên chờ nước 1 khô mới quét nước 2

-chỉ cần nước xi khô mặt là có thể thả ong được ngay (tuy nhiên vì nhu cầu cần thùng gấp có lần tôi đã thả ong ngay sau khi vừa quét xi măng chưa khô nhưng ong vẫn tiếp nhận)

. Tôi thường nuôi khoảng 15 – 20 đàn ong nội trong thùng xốp và cũng đã phổ biến cho một số bạn bè trong và ngoài tỉnh Ninh Bình .Tôi thấy ong phát triển rất tốt :

-Vào mùa đông khi vít kín khe nắp và thân thùng , vít bớt cửa ra vào thì ngay cả những ngày rét hại nhiệt độ ngoài trời xuống dưới 10^c nhưng trong thùng ong đưa tay vào đáy thùng vẫn cảm thấy hơi ấm những đợt đêm rét xuống dưới 10độ ngày lại ấm hơn trên 13độ ngoài trời hoa cúc dại nở nhiều ong chúa vẫn đẻ như mùa xuân thậm chí còn có thể thu được mật cúc

– do ở thành phố diện tích chật chội tôi để ong cả trên nóc tầng 3 lúc đầu để thử nghiệm 1 đàn thấy phát triển tốt sau cứ để vô tư không cần suy nghĩ những lúc nắng nóng như giữa trưa thay cho hiện tượng ong ra cửa hóng mát ở thùng gỗ thì ở thùng xốp ong lại thu vào trong thùng để tránh nắng nóng(những đợt nắng nóng kỷ lục tháng 7 – 2010 nhiệt độ mái bê tông lên tới gần 70 độ mà ong của tôi vẫn qua hè với 5 – 6 cầu đông đặc)

-do xốp không co ngót nên vào mùa hanh khô không bị nứt nẻ chỉ cần vít chặt khe nắp là là trong thùng ong đã có độ ẩm thích hợp

– Dễ làm 1 ngày 1người làm được cả chục thùng.

– Dễ sửa chữa nếu bị ong gặm thủng hoặc thủng vì lý do gì chỉ cần dùng xi măng đắp lại là xong với những lỗ thủng to thì dùng xi măng bột thêm nước vừa đủ sau đó quyện xi măng với giấy vệ sinh thì có thể vá lại dễ ràng

– tuổi thọ cao do không bị mối, mọt, mục nát bởi vậy nếu hàng năm kiểm tra quét vá lại những chỗ bị bong chóc, thủng thì tuổi thọ có thể vài ba chục năm

E/LỢI ÍCH KINH TẾ – XÃ HỘI CỦA THÙNG ONG BẰNG XỐP

F/NHƯỢC ĐIỂM VÀ CÁCH KHẮC PHỤC

  – thùng nhẹ dễ bị gió làm lật đổ nên cần lưu ý chặn, đè…cẩn thận

 

LIÊN HỆ TỚI LƯƠNG PHAM NGỌC